Plazalar greve gidecek! Dengesiz Maaş Artışları: İşçi Yüzde 90 Zam Alır, Memur Yüzde 50 Zam Alır
Son yıllarda artan enflasyonla birlikte artan ücret artış oranları, yaşam kalitesini yükseltmeye yetmiyor. Maaş artışlarının ardından gelen fiyat artışlarıyla aradaki fark kapanıyor. Özellikle seçim süreçleri nedeniyle asgari fiyat artışlarının yüksek olması beyaz yakalıların daha hızlı bir ivme ile erimesine neden oldu.
Son iki yılda yeniden hayatımıza giren “ara zamlar” ve EYT yönetmeliği maaş skalasındaki istikrarı değiştirdi.
Daha çok çalışma hayatına belirli bir tarihten önce, özellikle de erken yaşta giren mavi yakalı kesimi kapsayan EYT, şirketler için bazı kriterleri değiştirdi.
Kamu ve özel sektörü kapsayan yüksek baz fiyat artışları esas alınarak, diğer maaşlara yapılan orta artışlar mavi yaka-beyaz yaka maaş farkını kapatmaya başlamıştır.
İnsan kaynakları platformu Yenibiriş’ten Uğur Karaboğa, çalışanlar ve şirketler arasında büyük bir ücret uyumsuzluğu olduğunu belirtti.
Karaboğa, özellikle son bir yılda işçiler ile (özel sektör) memur veya büro çalışanları arasındaki ücret farkının “daraldığını ve hatta bazı yerlerde tam tersine” gittiğini söyledi.
Ekonomim’de Merve Yiğitcan’ın haberine göre Yenibiriş yöneticisi Uğur Karaboğa, seçim sürecinin değiştirdiği dengelerden biri olarak EYT’nin patronunun mevcut işini savunmaya ittiğini, çalışanlara kıdem tazminatlarının ödendiğinin görüldüğünü ve şirkette çalışmaya devam etti.
EYT’de mavi yakalı çalışanların manevi bir avantaja sahip olduğunu belirten Karaboğa, Anadolu’da iş yükünün mavi yakalılardan oluştuğunu ve deneyimli iş gücünün personel bulma maliyetini artırdığını belirtti.
Mavi yakalıların artık taban fiyat segmenti olmadığını, aksine bir kule vinç operatörünün maaş beklentisinin 40-45 bin TL olduğunu da vurguladı.
İstihdamdaki en büyük açığın inşaat, turizm ve yazılım olduğu belirtilirken, yurt dışındaki projeleri ağır olan Türk müteahhitlerinin iş gücünü Türkiye’den getirdiği, maaşlarının değiştiği görülüyor.
Turizmde Mısır, BAE, Katar gibi ülkelere yönetici ve personel ihraç ettiğimiz için istihdam açığını fiyatla kapattığımız görülüyor.
Popülist politikalar ve diğer düzenlemelerle birlikte mavi yakalı çalışanların maaşları son bir yılda yaklaşık yüzde 90 artarken, plaza çalışanlarının, özel sektör beyaz yakalıların veya memurların maaş artışları yüzde 50 seviyesinde kaldı. .
Her departman ne kadar aldı?
Karaboğa, eğitimli beyaz yakalıların bir süre sonra isyan edeceğini tahmin ederken, maaş farklarının kapatılmasının uyumsuzluk sorunu yaratacağını belirtti.
Karaboğa’nın paylaştığı maaş artış verileri şöyle:
Üretim branşında Ocak’ta yüzde 52, Temmuz’da yüzde 33 maaş artışı öngörülüyor.
Finans sektöründe yılbaşında yüzde 38, temmuzda yüzde 20-35 maaş artışları görülüyor.
Gıda branşında Ocak ayında ortalama yüzde 52, Temmuz ayında ise ortalama yüzde 32 oranında maaş artışı olduğu görülüyor.
Teknolojik gelişmeler çok yaygındı.
Ocak ayında teknoloji ve yazılımdaki ortalama maaş artışları yüzde 44 hatta yüzde 60-70 bandına ulaştı. Mart-Nisan aylarında artan fasılda yüzde 35 seviyesinde iyileşmeler görüldü. Temmuz ayındaki asgari fiyat artışıyla birlikte yüzde 35 konuşuldu.
Yetmedi: Yüksek yazılım ihtiyacı ve yüksek tirajla birlikte Eylül-Ekim döneminde yüzde 26’lık ek bir artış bekleniyor.
Sabit gelirliler için yıllar sonra ‘hızlı yükselişle eriyen’ orta düzeyli zam uygulamasının işgücü piyasasında sorun yarattığına değinen Karaboğa, ocak ayında zam alan çalışanların temmuz ayını sorguladığını ifade etti.
Geçtiğimiz yıllarda iş değiştirme sürecinde maaşından yüzde 10-15 daha fazla başka bir şirkete geçiş yapan çalışanların -TÜİK’in açıkladığı enflasyonun yüzde 50 seviyesinde olduğu son yıllarda- gitmek istediğini vurguladı. Maaşlarının yüzde 30-40 üzerinde. Şirketlerin yeni personel almak yerine kendi iç istihdamını sürdürme eğiliminde olduklarını da belirtti.
Özetle, maaşlı çalışanlar için satın alma gücünün adeta bir yıkıma dönüştüğü son yıllarda enflasyona karşı kendilerini koruyamamaktadırlar.
Ekonomi politikalarındaki sorunlar nedeniyle birçok alanda olduğu gibi istihdamda da ‘rasyonel’ istikrar bozuldu. Emeğin karşılığını almak en büyük temennimiz iken, Beklenen enflasyonun yıl sonunda yükselecek olması, yakın gelecekte yeniden bir seçim havasının yaşanacak olması, eğitimin ve kalitenin yerinin değişmesi nedeniyle bozulan dengeleri yeniden toparlamak kolay gözükmüyor. uzun bir süre sadece finansal olarak ölçülmüştür.
Ne düşünüyorsun? Yorumlarınızı bekliyoruz.
